TƯỢNG DAVID BẰNG ĐỒNG

Tượng David bằng đồng của Donatello là bức tượng đồng đầu tiên có thế đứng không cần điểm tựa của thế giới

Khi nhắc đến bức tượng David, nhiều người thường nghĩ đến tác phẩm của nhà điêu khắc thiên tài Michelangelo. Tuy nhiên, trên thế giới còn có rất nhiều tượng David khác nhau và để lại dấu ấn quan trọng trong lịch sử nghệ thuật thế giới không kém. Điển hình là tượng David bằng đồng của nhà điêu khắc Donatello luôn được xếp vào danh sách những tác phẩm điêu khắc vĩ đại nhất thế giới.

Cảm hứng vô tận

Sở dĩ có nhiều bức tượng cùng mang tên David là vì chúng đều được tạc theo một nhân vật lịch sử: vua David của người Do Thái. Một trong những truyền thuyết nổi bật nhất về David là chuyện chàng thanh niên David chém đầu gã khổng lồ Goliath nhờ được Thiên Chúa ban sức mạnh. Trước khi thực hiện tác phẩm David bằng đồng, nhà điêu khắc Donatello đã tạc một tượng David với nguyên liệu là đá cẩm thạch vào năm 1408 cho nhà thờ Florence, Ý. Tượng David bằng đồng được ông thực hiện theo đơn đặt hàng của gia tộc lừng danh Medici để đặt ở giữa sân lâu đài Medici Palace tại Florence. Các nhà nghiên cứu cho rằng đây là hành động để chứng tỏ quyền lực của gia tộc Medici thời đó.

Tác phẩm đầy bí ẩn

Không ai biết chính xác thời gian Donatello thực hiện tượng David bằng đồng mà chỉ ước chừng việc này diễn ra trong khoảng thời gian 1420–1460. Bức tượng mô tả David với nụ cười bí ẩn, chân đặt trên chiếc đầu bị cắt lìa của Goliath. Chàng trai hoàn toàn khỏa thân, đội mũ có vòng nguyệt quế, chân mang ủng còn tay cầm thanh kiếm của Goliath. Khác với tượng David của Michelangelo có thân hình vạm vỡ, tượng David bằng đồng của Donatello lại có dáng vẻ mảnh khảnh, thư sinh. Ở một số góc nhìn nghiêng, David trông như một người phụ nữ. Vóc dáng David mềm mại, nữ tính đối lập với thanh kiếm lớn một cách vô lý trong tay. Donatello lý giải rằng điều đó cho thấy David chiến thắng Goliath không phải nhờ sức mạnh thể chất, mà là thông qua Đức Chúa. Có ý kiến cho rằng Donatello là người đồng tính và ông bày tỏ quan điểm tình dục của mình thông qua bức tượng này. Lại có ý cho rằng bức tượng thể hiện đến quan hệ đồng giới trong xã hội Florence thời đó chứ không phải của Donatello.

Những cái nhất

Trang trí bằng các lá vàng, tượng đồng David được các sử gia nghệ thuật công nhận nó là tác phẩm nổi bật nhất của Donatello và là “biểu tượng tối cao” của tinh thần Phục hưng. Đặc biệt, đây là tác phẩm bằng đồng trong tư thế đứng không có điểm tựa đầu tiên thời Phục hưng. Đây cũng là bức tượng nam khỏa thân đứng tự do có kích thước như người thật đầu tiên từ thời cổ đại.

Tượng hiện ở đâu?

Gia đình Medici mất quyền lực và bị trục xuất khỏi Florence năm 1494, một thời gian sau bức tượng được chuyển đến sân của lâu đài Palazzo della Signoria (tượng David bằng đá cẩm thạch cũng của Donatello đã chuyển đến trước). Tượng đồng David chuyển đến lâu đài Pitti Palace vào thế kỷ XVII, phòng triển lãm Uffizi năm 1777 trước khi dừng chân ở Bảo tàng nghệ thuật Bargello, Florence, Ý, năm 1865.